เมื่อพูดถึงการออกกำลังกาย ทุกคนจะชอบนึกถึงการออกกำลังที่เรียกเหงื่อ ยิ่งเหงื่อออกมายิ่งเท่ากับว่าเราออกกำลังกายได้มาก ซึ่งก็ไม่จริงเสมอไปนะคะ เพราะมีการออกกำลังกายอีกหลายรูปแบบที่ไม่ต้องเสียเหงื่อแต่ก็มีการเผาพลาญพลังงานที่เหลือกินเหลือใช้ได้เช่นกัน อย่าง การออกกำลังกายแบบไทชิ นั่นเองค่ะ
ไทชิ เป็นการออกกำลังกายอย่างนุ่มนวล และเป็นศาสตร์แขนงหนึ่งของมวยจีน ที่เน้นการการผ่อนคลายและการกำหนดลมหายใจเข้าลึก-ออกยาว มากกว่าการเคลื่อนไหวร่างกายภายนอกที่เน้นความแข็งแรงของกล้ามเนื้ออย่างเดียวเท่านั้น เพราะการออกกำลังแบบไทชิ จะเริ่มต้นการปฏิบัติตนด้วยการควบคุมจิตใจ ควบคุมการเคลื่อนไหวของร่างกาย เพื่อให้เกิดสมาธิที่ยาวขึ้น ส่งผลให้เกิดพลังในร่างกาย ที่แปรเปลี่ยนไปช่วยอวัยวะต่างๆ ให้ไม่เสื่อมเร็วและแข็งแรง ยามที่คุณเริ่มมีอายุย่างเข้าสู่วัยชรา
การออกกำลังกายในลักษณะการเคลื่อนไหวอย่างช้าๆ นี้ จะทำให้การหมุนเวียนของโลหิตและการหายใจเป็นไปอย่างราบรื่น ทั้งยังช่วยเพิ่มปริมาณเส้นเลือดฝอย และมีส่าวนช่วยในการเติมออกซิเจนที่เซลหัวใจ หัวใจก็ทำงานได้ปกติ ไม่เกิดอาการตีบตันหรือหัวใจวาย
การกำหนดการหายใจให้เข้าลึกออกยาว ผ่านมาจากทางจมูก ซึ่งการทำลักษณะนี้จะเป็นการบริหารกระบังลม ที่ให้ผลเหมือนเป็นการนวดตับ ช่วยขับเลือดออกจากตับและช่วยให้การทำงานของตับดีขึ้น ปอดและหัวใจก็พลอยแข็งแรงไปด้วย มีความกระชุ่มกระชวยมากขึ้น ความสุขก็บังเกิดขึ้น และช่วยลดความดันโลหิตได้ อายุก็ยืนยาวแบบสุขภาพดีค่ะ
ท่าทางและสรีระในการออกกำลังกาย “ไทชิ” ก็มีส่วนสำคัญที่ช่วยให้เกิดความสมดุลของร่างกาย อย่าง ปากปิดสนิท เพื่อบังคับให้หายใจทางจมูก ลิ้นก็จะแตะเพดานปาก จะทำให้ต่อมน้ำลายหลั่งต่อเนื่อง ส่งผลให้เกิดความชุ่มคอและสามารถช่วยย่อยอาหารได้ ส่วนของลูกตา ก็ไม่ต้องฝืนเกร็ง จ้องมองบางสิ่งนานๆ กล้ามเนื้อลูกตาก็จะได้รับการพักผ่อน
ส่วนไหล่ก็จะอยู่ในท่าลดลงและอกก็จะผ่อน ซึ่งอยู่ในท่าธรรมชาติ จะช่วยกระบังลมดีขึ้น ช่วยให้หายใจลึกถึงท้อง ช่วยการย่อยอาหาร และการขับถ่าย ทั้งยังช่วยให้ไตและลำไส้แข็งแรง อันเนื่องมาการการผ่อนคลายเอวและกล้ามเนื้อเอว ที่มีการบิดไปทางขวา-ซ้ายอย่างช้า แขนวาดออกไปในอากาศอย่างช้าๆ ขาก้าวเดินอย่างมีสติและมีการกำหนดลมหายใจให้เกิดความสมดุล ก็จะเป็นผลดีต่อเส้นเอ็นและกระดูกได้เป็นอย่างดีค่ะ
นอกจากนี้ยังเป็นการผ่อนคลายภาวะทางอารมณ์ ให้คุณรู้สึกผ่อนคลายความเครียด ความกังวลที่เกิดในจิตใจ หรือความรู้สึกในแง่ลบต่างๆ จะแปรเปลี่ยนมาเป็นพลังความสุขเล็กๆ ได้ค่ะ ทั้งยังสามารถผ่อนคลายความเมื่อยล้าทางร่างกายได้ อาทิ คลายปวดเหมื่อย เพราะร่างกายไม่หักโหมสำหรับการออกกำลังกายเกินไป และเมื่อร่างกายได้เคลื่อนไหวแบบเบาๆ จิตใจก็จะเบาตามภาวะทางร่างกาย จึงเกิดพลังแห่งความสมดุลระหว่างร่างกายและจิตใจ แต่เมื่อไรก็ตาม ที่ความสมดุลนี้ได้แปรเปลี่ยนไปในทางที่แย่ลงหรือฝืนธรรมชาติมากเกินไป ก็อาจเกิดอาการเจ็บป่วยได้ง่ายเช่นกันค่ะ
อาจเรียกได้ว่า ไทชิ เป็นการออกกำลังกาย ซึ่งเหมาะกับคนอ้วน ผู้ที่สูบบุหรี่ หรือผู้ที่มีปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ รวมทั้งผู้สูงอายุ แต่ทั้งนี้คนทุกเพศทุกวัยก็สามารถมีสุขภาพดีด้วยการออกกำลังกายได้เช่นกัน ซึ่งก็ต้องดูความเหมาะสมต่อสภาพร่างกายของตัวคุณเองว่า เหมาะกับการออกกำลังกายแบบไหนด้วยนะคะ และที่สำคัญหลังการออกกำลังกายควรทิ้งเวลาไว้ 1 ชั่วโมงจึงจะสามารถดื่มหรือรับประทานอาหารได้ ซึ่งอาจเป็นอาหารหรือเครื่องดื่มเบาๆ แต่มากคุณค่าอย่างเครื่องดื่มธัญพืชที่รวมคุณค่าธัญหาร 5 ประการไว้ด้วยกันก็ดีนะคะ
Tip
สถานที่ซึ่งเหมาะกับการออกกำลังกายแบบไทชิคือ สวนสาธารณะที่มีต้นไม้ให้ความร่มรื่น ออกซิเจนที่ได้ก็จะบริสุทธิ์ หรือบ้านที่มีเนื้อที่กว้าง ปลอดโปร่ง อากาศสามารถถ่ายเทได้สะดวก และออกกำลังกายช่วงเช้าจะเกิดผลดีที่สุดค่ะ
เรื่อง ศรัญญา โรจน์พิทักษ์ชีพ
จาก Ovaltine 5 Grains
