“คุณรู้หรือเปล่า.. อดีตเปลี่ยนแปลงได้”

เป็นคำถามที่ อาจารย์สอนไทเก๊ก ท่านหนึ่ง ถามผม ระหว่างที่เรากำลังจะกลับบ้าน
ผมฟังท่านพูดเสร็จ ก็ได้แต่พยักหน้า และพูดว่า “ผมก็ยังไม่เข้าใจอยู่ดี”

ท่านก็ไม่ได้พูดอะไร แต่ยกตัวอย่างต่อไปให้ผมฟังง่ายๆ ว่า

ถ้าคุณอยู่ในที่มืดแล้ว จู่ๆ เดินเหยียบตัวอะไรยาวๆ นุ่มๆ เป็นเส้น แล้วคุณตกใจสุดขีดว่าเป็นงู
แต่พอมีแสงไฟมาส่องปุ๊บ คุณเห็นว่านั่นเป็นแค่ เชือกเส้นหนึ่ง เท่านั้น คุณรู้สึกโล่งอกทันที

แค่นี้อดีตคุณก็ได้เปลี่ยนไปแล้ว

เพราะอดีตของคุณ มันคือ งู ที่ทำให้คุณตกใจ แต่ตอนนี้มันกลายเป็น เชือก ที่ทำให้คุณสบายใจ

และท่านก็บอกว่า สิ่งที่ทำให้คนเราเป็นทุกข์ ก็คือความคิดของเรานี่เอง
ซึ่งการเปลี่ยนแปลงอดีตก็ตรงกับแนวคิดของธรรมะ ที่ผมเคยรู้นั่นเอง เลยทำให้เข้าใจได้ง่ายขึ้น

ท่านเล่าว่า มีคนหนึ่งเคยเกลียดพ่อมากๆ เพราะพ่อไม่เคยทำดีกับแม่เลย
จนวันหนึ่งพ่อของท่านเสียไปจึงหวนกลับมารำลึกได้ว่า สิ่งที่ท่านเคยคิด มันไม่ถูกต้อง
ตั้งแต่นั้นมา จากอดีตที่เคยเห็นพ่อว่าเป็นคนบ้า ก็เห็นว่าเป็นพ่อ ที่เป็นพ่อจริงๆ
และคนที่คิดก็เป็นมะเร็งอยู่แล้วเนื่องจากคิดมาก แต่พอเปลี่ยนอดีต มะเร็งท่านก็ลดลง
เพราะมีจิตใจที่ดีขึ้น

มาถึงตรงนี้ ทำให้เรารู้ว่า การเปลี่ยนอดีต นั้น ไม่ใช่เรื่องที่เป็นไปไม่ได้
แต่อยู่ที่ใครทำใจได้ ใครยอมรับได้ ใครปล่อยวางได้
ที่จะเปลี่ยนความคิด เพื่อให้อดีตเปลี่ยนคุณในปัจจุบันและอนาคต

ผมเชื่อว่า เรื่องดีๆ คุณก็คงอยากให้เป็นอดีตที่แสนงดงาม
แต่เรื่องไม่ดี เก็บไว้ ก็เหมือนเก็บขี้…. หรือคุณจะนั่งดมมันไปตลอดชีวิต ก็เรื่องของคุณ

คนเราก็แปลก อดีตล่วงเลย แก้ไขไม่ได้ มักคิดถึงย้อนลำลึกเสมอ อนาคตยังไม่ถึง ก็ชอบคาดหวังไว้เกินไป

สุดท้ายนั่งจมกับความสุขความผิดหวังในอดีต และผิดหวังกับอนาคตที่ไม่เป็นอย่างที่คิดไว้เสมอ

ผมโดนทักเป็นประจำว่าเป็นคนคิดมาก ซึ่งเมื่อก่อน ก็จะเถียงๆ กับคนที่พูดหรือแม้แต่ตนเองว่า ที่คิด เพราะต้องการเห็นหลายมุมมอง จะได้วางแผนล่วงหน้าทันท่วงที เป็นเช่นนี้ประจำ

จนมาตอนหลัง รู้สึกว่า สิ่งที่ทำให้มนุษย์มีความทุกข์(อันแสนนาน)และความสุข(ชั่ววูบ) นั่นคือ อดีต กับอนาคต นั่นเอง

พระพุทธเจ้าและผู้รู้หลายท่าน มักสอนเสมอๆ ให้เราอยู่กับปัจจุบัน ทำปัจจุบันให้ดีที่สุด

ตอนแรกไม่เข้าใจหรอกว่า อยู่กับปัจจุบันคืออะไร? ทำปัจจุบันให้ดีแล้วจะได้อะไร? สู้มองการใกลเพื่อวางแผนแล้วทำให้ดีไม่ดีกว่าหรอ?

หลังจากเจอเหตุการณ์ต่างๆ นานา ทำให้ได้ครุ่นคิด ได้อยู่คนเดียว บังเกิดปัญญาขึ้นมาเล็กน้อยว่า

การที่เราอยู่กับปัจจุบัน มันจะทำให้เราตั้งหน้าตั้งตาทำในสิ่งที่อยู่ตรงหน้า ทุ่มเทกำลังสติปัญญา แรงกาย แรงใจ ทำสิ่งที่กำลังทำอยู่ ณ เวลานั้น จนสำเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี

เมื่อทำปัจจุบันดีแล้ว ต่อไป ปัจจุบันที่ดี มันก็จะกลายไปเป็นอดีตที่ดี ไม่ต้องมาหวนรำลึกว่า ทำไมไม่ทำให้ดีตั้งแต่แรก ทำไมไม่คิดตั้งแต่แรก สุดท้ายก็มานั่งทุกข์ ทน รันทด โง่ จน เจ็บ เสียใจกับการกระทำในอดีตให้ปวดหัวเป็นทุกข์ตามมาอีกนานแสนนาน

แล้วถามตัวเองต่อไปว่า อนาคตล่ะ ไม่ต้องมาวางแผนกันเลยหรือ?

ก็ขอตอบตัวเองอีกเช่นกันว่า ก็ต้องวางสิ! แต่อย่ายึดติดกับมันสิ! ว่ามันจะต้องเป็นจริง

เพราะทุกสถานการณ์ล้วนเกิดจาก การกระทำของตัวเรา (กรรมที่ก่อขึ้นในชาตินี้) และสิ่งที่มากระทบจากนอกตัวเรา (กรรมที่ก่อขึ้นในชาติที่แล้ว) ทั้งอดีตและปัจจุบัน มาเป็นตัวแปรผันเสมอ

ถึงแม้จะมั่นใจว่าทำดีมาตลอด สามมารถควบคุมการกระทำตนเองได้ แต่ก็ไม่สามารถควบคุมสิ่งกระทบจากภายนอกได้ว่ามันจะมารูปแบบไหน

เป็นเช่นนี้แล้ว คาดการณ์ไปก็มีโอกาสผิดพลาดสูง

แม้โบรกเกอร์ให้เก่งแค่ไหน ก็วิเคราะห์หุ้นผิดมันแทบทุกนาที…

แม้คนทำเว็บเก่งแค่ไหน ก็วิเคราะห์ปริมาณคนเข้าเว็บผิดมันแทบทุกชั่วโมง

แม้พยากรณ์อากาศด้วยเทคโนโลยีใหม่แค่ไหน ก็พยากรณ์ผิดมันแทบทุกวัน

นับประสาอะไรกับปุถุชนสิ้นสติ ไร้ปัญญา ที่เดินดินกินข้าวจานแกงไปวันๆ

“ความไม่แน่นอนคือความแน่นอนอย่างที่สุด ตั้งแต่ควอนตัม ยัน จักรวาล”

วันนี้สอนตัวเองแค่นี้
หยุดความฟุ้งซ่านในตน
เลยแบ่งให้ทุกท่านที่อ่านได้หยุดด้วยกัน

เอวัง ขอจบการบ่นด้วยประการฉะนี้